Op 5 november jl. heeft het Gerechtshof te Arnhem in hoger beroep uitspraak gedaan in een geschil tussen een alphahulp en een thuiszorginstelling. De alphahulp stelde dat zij niet in dienst was van de zorgvrager, maar van de thuiszorginstelling.
De thuiszorginstelling had de alphahulp via bemiddeling in contact gebracht met een zorgvrager. Dit betrof een opdracht die door de thuiszorginstelling moest worden uitgevoerd op grond van een WMO-contract met de gemeente. De alphahulp vorderde van de thuiszorginstelling doorbetaling van loon bij ziekte. Volgens de thuiszorginstelling was de alphahulp in loondienst bij de zorgvrager en niet bij haar.
De kantonrechter te Harderwijk stelde de thuiszorginstelling eerder nog grotendeels in het gelijk en vond dat er geen arbeidsovereenkomst bestond met de alphahulp. Het Gerechtshof denkt hier heel anders over. Het Hof is van mening dat de thuiszorginstelling niet als bemiddelaar maar als werkgever moet worden gezien van de alphahulp.
Dit is niet de eerste gerechtelijke uitspraak waarin de verhouding tussen een thuiszorginstelling/bemiddelaar en een zorgverlener tegen de wil van de thuiszorginstelling als loondienstverhouding wordt aangemerkt. Deze uitspraken moeten ook worden gezien in de discussie die in breder verband wordt gevoerd over de mogelijkheden om buiten dienstverband zorgverleners in te zetten, met name voor zorg in natura via bemiddeling.
Voor die bredere, maatschappelijke discussie is deze uitspraak niet heel erg relevant. Het gaat hier namelijk om een alphahulp voor de WMO, die een vordering heeft die dateert uit 2009. Vanaf 1 januari 2010 is het wettelijk niet meer toegestaan om alphahulpen WMO-zorg in natura in opdracht van de zorgvrager te laten verlenen. Veel alphahulpen zijn na die datum in loondienst gekomen van de thuiszorginstelling.
De criteria die door het Hof zijn gebruikt om de toetsen of sprake is van een dienstverband met thuiszorginstelling (zie overweging 4.11: de werving van zorgverleners, instructiebevoegdheid, gebruik van modelcontracten en betaling) kunnen nog wel een rol spelen bij de AWBZ – zorg in natura.
Daar is het theoretisch nog wel mogelijk dat een zorgverlener in opdracht van een zorgvrager handelt. Maar door de strenge eisen van UWV/Belastingdienst is bemiddeling hier op zijn retour. Daarbij komt dat het Zorgkantoor steeds meer contracten aangaat direct met ZZP-ers (naar verwachting 750 in 2014), waardoor de behoefte aan de bemiddelingsconstructie ook afneemt.
Voor de thuiszorginstellingen die nog wel bemiddelen tussen ZZP-ers en zorgvragers is het goed om kennis te nemen van deze uitspraak en hun eigen werkwijze er nog eens naast te leggen.
Klik hier voor de hele uitspraak.